Hiệu quả sau quá trình chuyển đổi số của ngành ngân hàng Việt Nam

Đối với ngành ngân hàng Việt Nam, năm 2024 là một cột mốc đáng nhớ trong quá trình chuyển đổi số của ngành. Với một loạt các ngân hàng cho ra đời nhiều tính năng số hóa mới trong hệ sinh thái của mình, doanh thu và lợi nhuận của ngành đã tăng trưởng vượt bậc trong năm 2024, tạo tiền đề cho một bước nhảy vọt phía trước của ngành trong quá trình hiện đại hóa của xã hội. Trong bài viết hôm nay chúng ta sẽ cùng điểm lại những thành tựu mà ngành ngân hàng Việt Nam đã đạt được trong quá trình chuyển đổi số vừa qua, và nhìn rõ hơn bức tranh cơ hội đang chờ đợi ngành ngân hàng trong thời gian sắp tới.

Sự tăng trưởng của ngành ngân hàng Việt Nam trong quá trình chuyển đổi số

Quá trình chuyển đổi số của các ngân hàng Việt Nam đã diễn ra từ năm 2000, khi mà những hệ thống ngân hàng điện tử (e-banking) đầu tiên ra đời. Tuy nhiên cuộc cách mạng số hóa hệ thống ngân hàng chỉ thực sự bắt đầu vào năm 2015, khi mà ngành ngân hàng vừa trải qua khủng hoảng và cần những bước chuyển mình mạnh mẽ để làm mới hệ thống đã cũ kỹ. Năm 2019 là năm bùng nổ của cách mạng chuyển đổi số ngân hàng khi mà Ngân Hàng Nhà Nước ban hành Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt 2021 – 2025. Đại dịch Covid-19 bùng phát trong thời gian này như một cú hích mạnh mẽ giúp cho tiến trình chuyển đổi số của các ngân hàng tại Việt Nam diễn ra nhanh hơn.

Trong khoảng thời gian qua, thông qua việc chuyển đổi số, các ngân hàng Việt Nam đã đạt được những thành tựu lớn lao. Trong vòng 4 năm qua, tỉ suất lợi nhuận trên doanh thu của các ngân hàng đã tăng lên nhanh chóng. Theo các báo cáo tài chính được công bố, 4 ngân hàng lớn là Agribank, BIDV, VietinBank và Vietcombank có tổng lợi nhuận là 60,271 tỷ đồng. Con số này đã tăng lên hơn gấp đôi năm 2024, tương dương với 129,213 tỷ đồng. Điều này một phần cho thấy sự hiệu quả về mặt chi phí vận hành của các ngân hàng thông qua các việc áp dụng các công nghệ mới và quy trình nội bộ.  Lượng khách hàng mới cứng tăng mạnh mẽ trong vòng một vài năm năm trở lại đây, nhất là sau quá trình số hóa bước mở tài khoản.

Một vài ví dụ điển hình như ngân hàng MB đã thu hút thêm 6,2 triệu khách hàng mới năm 2023, nâng tổng số khách hàng lên 26,5 triệu, hay ngân hàng VPBank tính đến hết tháng 6/2024 đã thu hút hơn 10 triệu khách hàng đăng ký, và trong nửa đầu năm 2024 ngân hàng đã kích hoạt 1,3 triệu khách hàng mới, trong đó 95% sử dụng định danh trực tuyến eKYC để mở tài khoản. Điều này cho thấy các dịch vụ ngân hàng càng ngày càng dễ tiếp cận với những khách hàng có vị trí địa lý xa trung tâm thành phố, thúc đẩy sự phát triển kinh tế chung của mọi vùng miền đất nước. Không chỉ vậy, giao dịch trực tuyến đã đạt những con số tăng trưởng ấn tượng/ Trong năm 2024, thị trường thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam đã đạt tổng giá trị giao dịch (GMV) 13,82 tỷ USD, tăng 40% so với năm 2023. Hai nền tảng dẫn đầu thị trường là Shopee và TikTok Shop, với GMV lần lượt là 9,3 tỷ USD và 3,8 tỷ USD, chiếm 66,7% và 26,9% thị phần. Đặc biệt, Tik Tok Shop ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng 99% so với năm trước. Những con số này cho thấy rõ sự phổ biến và tiện lợi của các giao dịch không tiền mặt đối với người dân Việt Nam cũng như trên toàn thế giới trong kỷ nguyên mới. Những thành tựu này cho thấy quá trình chuyển đổi số trong hệ thống ngân hàng đã diễn ra hiệu quả, giúp cho ngành tiết kiệm được chi phí vận hành và mang đến những trải nghiệm tối ưu cho khách hàng.

Các bước tiến chuyển đổi số tiêu biểu của ngành ngân hàng trong năm 2024

Năm 2024 chứng kiến những bước tiến đáng kể trong quá trình chuyển đổi số của ngành ngân hàng Việt Nam, với hàng loạt cải tiến về công nghệ nhằm tối ưu hóa vận hành, nâng cao trải nghiệm khách hàng và gia tăng tính bảo mật.

Một ví dụ điển hình là OCB - một trong những ngân hàng đi đầu trong chuyển đổi số với các sản phẩm và dịch vụ sáng tạo. Sản phẩm tiêu biểu của OCB là OCB OMNI 4.0, ứng dụng ngân hàng số nâng cấp, tích hợp công nghệ định danh điện tử và bảo mật FIDO, cho phép khách hàng mở tài khoản và thực hiện giao dịch với trải nghiệm cá nhân hóa cao. Bên cạnh đó, Liobank, một ngân hàng số dành cho giới trẻ, cung cấp tính năng Shake to Pay (lắc điện thoại để chuyển khoản), chuyển tiền hồi đáp và cho vay online, cũng là sản phẩm nổi bật trong chiến lược chuyển đổi số của OCB.

Bên cạnh đó, một ví dụ điển hình khác là VIB tiếp tục khẳng định vị thế của mình trong ngành ngân hàng số. Với ứng dụng MyVIB, tích hợp công nghệ giao dịch bằng giọng nói (AI Voice) và thực tế tăng cường (AR), mang lại trải nghiệm hiện đại cho người dùng. VIB Checkout là một giải pháp khác của ngân hàng này, giúp doanh nghiệp nhỏ và cá nhân kinh doanh tiết kiệm chi phí thanh toán bằng cách biến điện thoại thông minh thành máy POS di động.

VietinBank cũng không đứng ngoài cuộc chơi chuyển đổi số với các sản phẩm như VietinBank eFAST, nền tảng cho phép khách hàng doanh nghiệp giải ngân online và phát hành bảo lãnh trực tuyến. VietinBank iPay Mobile là ứng dụng ngân hàng số với tính năng mua bán vàng trực tuyến và cho vay tiêu dùng online không bảo đảm, giúp khách hàng dễ dàng quản lý tài chính cá nhân và thực hiện các giao dịch ngân hàng một cách nhanh chóng và tiện lợi. Bên cạnh đó, VietinBank iShop dành cho các chủ cửa hàng, hỗ trợ quản lý bán hàng hiệu quả thông qua ứng dụng ngân hàng di động.

Ngoài những sản phẩm tiêu biểu từ các ngân hàng đã được nhắc đến, còn có rất nhiều sản phẩm và tính năng đột phá khác được các ngân hàng tung ra thị trường. Có thể nói năm 2024 là một năm ngành ngân hàng Việt Nam đã đạt được những thành twuju số hóa mạnh mẽ. Năm 2025 hứa hẹn sẽ là một năm ngân hàng vươn lên những vị trí cao hơn nữa trong quá trình chuyển đổi số.

Những xu hướng công nghệ mới và cơ hội bứt phá của ngành ngân hàng Việt Nam.

Trong thời gian tới, ngành ngân hàng Việt Nam sẽ tiếp tục tận dụng các xu hướng công nghệ hiện đại để nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng hệ sinh thái tài chính. Một trong những xu hướng quan trọng là sự mở rộng của ngân hàng số và các dịch vụ tài chính phi truyền thống. Xu hướng "Ngân hàng mở" (Open Banking) sẽ giúp các ngân hàng kết nối với các công ty fintech và nền tảng công nghệ để cung cấp dịch vụ tài chính toàn diện hơn, không chỉ dừng lại ở tiền gửi và cho vay mà còn mở rộng sang các lĩnh vực đầu tư, bảo hiểm và thương mại điện tử.

Bên cạnh đó, trí tuệ nhân tạo và tự động hóa sẽ ngày càng đóng vai trò quan trọng trong vận hành ngân hàng. Các trợ lý ảo thông minh sẽ thay thế dần tổng đài truyền thống, giúp khách hàng có thể thực hiện giao dịch và nhận tư vấn tài chính 24/7 mà không cần tương tác với nhân viên. Đồng thời, tự động hóa quy trình bằng công nghệ Robotic Process Automation (RPA) sẽ giúp ngân hàng giảm thiểu sai sót trong vận hành, từ phê duyệt khoản vay đến xử lý giao dịch tài chính.

Để đảm bảo an toàn cho hệ thống tài chính số, ngành ngân hàng cũng sẽ tập trung vào việc nâng cao bảo mật và phòng chống gian lận tài chính. Công nghệ sinh trắc học như nhận diện khuôn mặt và vân tay sẽ được tích hợp sâu hơn vào hệ thống ngân hàng, giúp xác thực danh tính khách hàng một cách chính xác và an toàn. Đồng thời, AI sẽ được ứng dụng để giám sát giao dịch và phát hiện các hành vi đáng ngờ nhằm ngăn chặn các hình thức lừa đảo tài chính ngày càng tinh vi.

Một công nghệ khác hứa hẹn sẽ đem lại sự đột phá cho ngành công nghệ Việt Nam chính là Blockchain. Blockchain không chỉ được áp dụng trong các giao dịch tiền mã hóa mà còn đang được khai thác trong nhiều khía cạnh của ngân hàng. Một số những ứng dụng của blockchain có thể kể đến là thanh toán xuyên biên giới (cross-border payments), phòng chống gian lận qua khả năng xác thực giao dịch và hay ký hợp đồng thông minh (Smart contracts). Công nghệ này hứa hẹn sẽ giúp các ngân hàng tối ưu hóa quy trình và giảm thiểu rủi ro.

Kết

Chuyển đổi số không chỉ giúp các ngân hàng nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn đem lại lợi ích lớn cho khách hàng. Các sản phẩm ngân hàng số như ứng dụng di động, ví điện tử, thanh toán không chạm, và dịch vụ tài chính trực tuyến đang dần trở thành xu hướng chủ đạo. Nhờ vào sự áp dụng công nghệ hiện đại, ngành ngân hàng Việt Nam đang tạo ra một hệ sinh thái tài chính tiện lợi, nhanh chóng và bảo mật, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng trong thời đại số hóa.