Tối Ưu Hóa Quản Trị và Thiết Kế Hệ Thống Open Banking: Định Hướng Phát Triển Các Tính Năng Mới Cho Ngân Hàng Số

Trong thế giới ngân hàng số hiện đại, Open Banking đang trở thành xu hướng quan trọng giúp nâng cao trải nghiệm khách hàng và tạo ra các cơ hội phát triển dịch vụ tài chính mới. Open Banking không chỉ đơn giản là chia sẻ dữ liệu ngân hàng mà còn là một chiến lược giúp ngân hàng, fintech, và các tổ chức tài chính khác xây dựng một hệ sinh thái dịch vụ sáng tạo và bảo mật. Để hệ thống này vận hành hiệu quả, việc thiết kế và quản lý dữ liệu phải được thực hiện bài bản, dựa trên các yếu tố chiến lược, pháp lý và công nghệ tiên tiến.

Các Vai Trò Chính Trong Hệ Sinh Thái Open Banking

Để xây dựng một hệ thống Open Banking bền vững, ta cần hiểu rõ vai trò của các bên tham gia và cách chúng tương tác với nhau:

• Khách Hàng: Là trung tâm của Open Banking, khách hàng đóng vai trò quyết định trong việc cấp quyền truy cập dữ liệu và quyết định các giao dịch tài chính như thanh toán, vay vốn. Việc trao quyền truy cập dữ liệu cho bên thứ ba phải được thực hiện một cách minh bạch và an toàn.
• Ngân Hàng và Tổ Chức Tài Chính: Đây là những đơn vị lưu trữ và chia sẻ dữ liệu của khách hàng, đồng thời là nơi phát triển các sản phẩm tài chính phù hợp với nhu cầu khách hàng.
• Bên Sử Dụng Dữ Liệu (TTPs): Các fintech và tổ chức bên ngoài sử dụng dữ liệu từ ngân hàng để phát triển các dịch vụ và sản phẩm sáng tạo như ứng dụng thanh toán, cho vay, hoặc quản lý tài chính cá nhân.
• Nhà Cung Cấp Kết Nối: Những nền tảng kỹ thuật này xây dựng cơ sở hạ tầng API mở, giúp kết nối các ngân hàng với bên thứ ba và đảm bảo tính tương thích kỹ thuật trong hệ sinh thái Open Banking.
• Cơ Quan Quản Lý: Đảm bảo việc tuân thủ các quy định về bảo mật, quyền riêng tư và các tiêu chuẩn dữ liệu, đảm bảo hoạt động của Open Banking là minh bạch và hợp pháp.

Đọc thêm: Chiến lược CX cho chuyển đổi số ngành Ngân hàng

Những Yếu Tố Then Chốt Trong Triển Khai Open Banking

Để Open Banking thành công, các yếu tố sau cần được chú trọng trong thiết kế và triển khai:

• Khung Pháp Lý và Chính Sách: Quy định rõ ràng về quyền truy cập dữ liệu, bảo mật thông tin và sự giám sát của cơ quan quản lý là rất quan trọng. Điều này đảm bảo rằng tất cả các bên tham gia đều tuân thủ nguyên tắc minh bạch và bảo mật.
• Hạ Tầng Công Nghệ: Các API mở và hệ thống bảo mật nâng cao là yếu tố then chốt để đảm bảo sự an toàn và ổn định trong việc chia sẻ dữ liệu. Việc sử dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật đồng nhất giúp tăng tính tương thích giữa các hệ thống.
• Sự Đồng Thuận và Kiểm Soát Của Khách Hàng: Khách hàng cần có khả năng tự do cấp quyền truy cập và quản lý dữ liệu của mình. Đồng thời, cần có sự minh bạch về mục đích và cách thức sử dụng dữ liệu của khách hàng.
• Cạnh Tranh và Đổi Mới: Để Open Banking phát triển, cần khuyến khích sự tham gia của các fintech, startups và các tổ chức phi ngân hàng. Các sáng kiến đổi mới sẽ giúp tạo ra những dịch vụ tài chính mới, đáp ứng nhu cầu thay đổi của thị trường.
• Vai Trò Của Bên Trung Gian Kết Nối: Các nhà cung cấp nền tảng đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý kỹ thuật và kết nối giữa các bên, giúp giảm tải công việc cho ngân hàng trong việc tích hợp API.
• Nhận Thức và Đào Tạo Thị Trường: Cần đào tạo người dùng cuối và doanh nghiệp về quyền lợi và cơ hội từ Open Banking, đồng thời hướng dẫn cách thức bảo mật và sử dụng dịch vụ tài chính số.

Thiết Kế và Quản Trị Dữ Liệu Trong Open Banking

Để triển khai hiệu quả Open Banking, việc phân loại và hiểu rõ các loại dữ liệu là vô cùng quan trọng. Các loại dữ liệu chính bao gồm:

• Dữ Liệu Mở: Là các thông tin mà bất kỳ ai cũng có thể truy cập và sử dụng, ví dụ như thông tin sản phẩm ngân hàng, địa chỉ ATM.
• Dữ Liệu Giao Dịch Của Khách Hàng: Bao gồm thông tin về tài khoản và lịch sử giao dịch của khách hàng, đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện thanh toán và vay vốn.
• Dữ Liệu Tham Chiếu Của Khách Hàng: Các dữ liệu không trực tiếp liên quan đến tài khoản, như thông tin KYC, AML, hoặc điểm tín dụng của khách hàng.
• Dữ Liệu Tổng Hợp: Là tập hợp các thông tin đã được tính toán trung bình từ nhiều giao dịch hoặc dữ liệu tài khoản, ví dụ như tỷ lệ vay thành công.
• Dữ Liệu Thương Mại Nhạy Cảm: Là những thông tin chiến lược và bí mật của doanh nghiệp, chẳng hạn như chiến lược kinh doanh, tài liệu nội bộ.

Đọc thêm: Hiệu quả sau quá trình chuyển đổi số của ngành ngân hàng Việt Nam

Các Cấp Độ Dữ Liệu và Quyền Truy Cập

Việc phân loại quyền truy cập dữ liệu cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng hệ sinh thái Open Banking:

• Dữ Liệu Được Phép Chia Sẻ: Các loại dữ liệu có thể được chia sẻ theo quy định của cơ quan quản lý mà không cần truy cập vào tài khoản khách hàng.
• Quyền Xem Dữ Liệu: Tổ chức chỉ được phép xem dữ liệu mà không được sửa đổi. Điều này đảm bảo bảo mật và tính minh bạch đối với khách hàng.
• Quyền Ghi Dữ Liệu: Cho phép thay đổi hoặc cập nhật dữ liệu, chẳng hạn như thực hiện thanh toán hoặc chuyển khoản.

Kết

Việc quản trị và thiết kế hệ thống Open Banking đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về dữ liệu, quy định pháp lý và các công nghệ tiên tiến. Để tối ưu hóa sự phát triển của ngân hàng số, các ngân hàng cần triển khai một chiến lược chia sẻ dữ liệu thông minh và bảo mật, đồng thời xây dựng các tính năng sáng tạo, phù hợp với nhu cầu và xu hướng của khách hàng. Bằng cách này, Open Banking không chỉ giúp nâng cao trải nghiệm khách hàng mà còn thúc đẩy sự đổi mới và cạnh tranh trong ngành tài chính.