Cùng ngược dòng lịch sử đồ hoạ với những dấu mốc quan trọng
Thiết kế đồ hoạ đã trải qua một hành trình dài với nhiều cột mốc phát triển để hình thành nên thiết kế đồ hoạ ngày hôm nay.
Về mặt chuyên môn tất nhiên, không phải ai cũng biết và có thể làm đồ hoạ, thế nhưng điều này không có nghĩa là thiết kế đồ hoạ xa lạ với số đông mọi người. Đồ hoạ ở mọi nơi, từ những vật có thể cầm nắm như bao bì thực phẩm, biển bảng trưng bày, cho tới những sản phẩm trên digital như giao diện, hình ảnh mà chúng ta xem qua điện thoại, máy tính.
Đồng thời thiết kế đồ hoạ cũng không hề mới, không phải cần tới máy tính hay photoshop để có thiết kế đồ hoạ. Thiết kế đồ hoạ chính là những biểu tượng bí ẩn trong hang đá, là chữ viết trong những cuốn kinh thánh cổ, là những thứ đã có lịch sử hàng ngàn năm. Thiết kế đồ hoạ đã trải qua một hành trình dài với nhiều cột mốc phát triển để hình thành nên thiết kế đồ hoạ ngày hôm nay.
Xem thêm: Thiết kế đồ hoạ: Cần Bao Nhiêu Cái Wow Cho Một Thiết Kế?
Những dấu ấn đầu tiên của con người - Sự khởi đầu của lịch sử đồ hoạ
Từ 7000 năm trước Công Nguyên con người đã in dấu tay mình trên những hang đá. Và khoảng 4000 năm trước Công Nguyên đã phát minh những ký hiệu đầu tiên, đó là những hình vẽ trong lăng mộ Pharaoh, là những ký hiệu trên đá của người Sumer. Tất cả chúng đều là những ký hiệu nhằm in dấu cá nhân, để lại lời dăn hay thuật lại một câu chuyện.
Những cuốn kinh thánh viết tay
Tất nhiên chữ viết đã có từ rất lâu từ trước nhưng nó sẽ chỉ là những bản khắc trên đá hoặc viết tay trong thư từ cá nhân. Nhưng với kinh thánh - một loại văn bản đầy tính thiêng liêng, chữ viết được đẩy lên một tầm cao mới. Được viết bằng tay nhưng vô cùng chuẩn chỉ trong hình dáng và kích thước chữ, cùng với hình minh hoạ và tính trang trí cao, những cuốn kinh thánh thời Trung Cổ là những sản phẩm mang đầy tính thiết kế.
Chiếc máy in đầu tiên
Lịch sử thiết kế đồ hoạ luôn gắn liền với lịch sử công nghệ, kỹ thuật của con người. Chứng minh rõ cho điều ấy chính là dấu mốc lịch sử của chiếc máy in đầu tiên. Được phát minh vào thế kỷ 15, chiếc máy in của Gutenberg đã xoá đi cảnh tu sĩ ngày qua ngày ngồi chép tay nhưng cuốn kinh thánh. Xuất bản văn bản nay đã dễ dàng hơn rất nhiều lần. Dấu mốc này tạo tiền đề cho sự mở rộng tri thức, là bước đầu cho sản xuất công nghiệp và ngành chế tạo font chữ.
Những chiếc poster đầu tiên trong lịch sử đồ hoạ
Vào cuối thế kỷ 19, với sự phát triển của công nghệ in ấn người ta bắt đầu có thể in màu, cùng với sự phát triển của thương mại thúc đẩy sự hình thành của poster quảng cáo. Chúng gắn liền với Bella Epoque, thời kỳ tươi đẹp với âm nhạc, kiêu vũ và nghệ thuật,.. tất cả chúng được đưa lên những chiếc poster đầu tiên, tạo dấu ấn cho một thời kỳ lạc quan, sung túc.
=> Những nguyên tắc Gestalt - Khai thác quy luật thị giác trong thiết kế UI
Bauhaus - Nơi khai sinh thiết kế hiện đại
Là trường nghệ thuật được thành lập đầu thế kỷ 20, Bauhaus đã tạo ra những nghệ sĩ, nhà thiết kế như: Herbert Bayer, Paule Klee, Joseff Albers, Marcel Breuer,... Cùng phong cách thiết kế mang tính biểu tượng sử dụng ba hình cơ bản: vuông, tròn, tam giác, Bauhaus đặt nền móng đầu tiên cho thiết kế hiện đại. Cho tới tận giờ, Bauhaus vẫn là một biểu tượng thiết kế, mang tính đầy lịch sử và nhắc tới ba hình: vuông, tròn, tam giác vẫn sẽ là nhắc tới Bauhaus.
Swiss Design trong dòng chảy lịch sử đồ hoạ
Di chuyển tới giữa thế kỷ 20, tại Thuỵ Sỹ phong trào thiết kế đã lên một tầm cao mới, với sự ra đời của Swiss Style hay còn gọi là International Style.
Yếu tố quan trọng về mặt lịch sử của Swiss Design đó là đã tạo ra hệ thống lưới (grid) mà sau này trở thành tiêu chuẩn của thiết kế đồ hoạ. Nhờ có hệ thống lưới mọi thứ được phân cấp rõ ràng, tạo nên tính “sạch sẽ” đặc trưng của Swiss Design.
Xem thêm: Truyền Thông Thị Giác: Nhận Thức Và Thao Túng
Psychedelic Style
Những năm 60, bị ảnh hưởng bởi phong trào hippie với tư tưởng về sự tự do, khai sáng, thiết kế được biến hoá hoàn toàn với sự phá vỡ hình khối, màu sắc ấn tượng. Đặc trưng của phong cách này là tạo hình mềm mại, hoà vào nhau giống như chất lỏng, màu sắc ấn tượng, liên tưởng tới ảo giác.
Với ảnh hưởng bởi phong trào nghệ thuật Art Nouveau, Psychedelic Style cũng thường có hình chân dung phụ nữ với tính thơ mộng, bay bổng.
New Wave
New Wave hay Swiss Punk Typography là một phong trào thiết kế những năm 70. Với tư tưởng của Hậu Hiện Đại, đi cùng phong trào Punk, đồng thời là phản đề của Swiss Design trước đó.
Nếu Swiss Design là ngay hàng thẳng lối, phân cấp rõ ràng thì New Wave là hỗn loạn, bất quy tắc. Sử dụng rất nhiều yếu tố về typography, phá vỡ font chữ, phá vỡ lưới, thể hiện tinh thần bất mãn, mong cầu tự do của thời kỳ ấy.
Cyberpunk
Với sự phát triển của công nghệ, con người có thể bay vào vũ trụ tạo ảnh hưởng tới các phong trào văn hoá, nghệ thuật. Nhiều tác phẩm văn học giả tưởng về vũ trị, người ngoài hành tinh được xuất bản, đi theo đó cũng là những tác phẩm điện ảnh cùng chủ đề, từ đó cũng phát triển một phong cách thiết kế mới, Cyberpunk. Phong cách thiết kế đặc trưng với đèn neon, tàu vũ trị, súng may, người máy,...
Xem thêm: Xanh, Đỏ và Câu chuyện Ứng dụng màu sắc trong Thiết kế UI